‘Zij loopt echt veel sneller dan ik. Wow! Zij is veel knapper. En zij is mooier en slanker, dan ik ben.’ Het zijn voor veel vrouwen herkenbare gedachten. Ook voor mij. Veel mensen vergelijken zichzelf met anderen. In principe is dat heel normaal en menselijk, maar je kunt er ontzettend onzeker van worden of eraan onder door gaan. Waarom doen we dit eigenlijk? Wat levert het ons op? En hoe kun je ervoor zorgen dat je er niet ongelukkig van wordt?
Persoonlijk vind ik het heel moeilijk om mezelf niet te vergelijken met anderen. Misschien vind ik het nog wel het moeilijkste om te accepteren hoe ik zelf ben. Dat ik sommige dingen niet zo goed kan als een ander. Zo kijk ik altijd vol jaloezie naar mensen die precies weten wat hun passie of purpose is in het leven. Ik heb dat niet. Ik wil dat ook, maar dat kun je niet afdwingen. Ook zou ik soms meer schijt willen hebben aan dingen. Ik ben iemand die alles overweegt, probeert om alle gevolgen in te schatten en op basis daarvan een besluit neemt. Het lijkt me heerlijk om af en toe lekker impulsief te zijn, gewoon maar dingen te doen en in het diepe te springen. Ik kijk vol bewondering naar mensen die dit wel kunnen.
Iedereen heeft mooie en minder mooie kanten. Het ingewikkelde is dat je bij het vergelijken met anderen altijd alleen maar kijkt naar het mooie. En dat vergelijk je dan weer met een minder mooie kant van jezelf. Dat is toch niet eerlijk? Want eigenlijk sta je dan altijd 1-0 achter. En de vergelijking valt je vaak ook pas op als de ander iets ook daadwerkelijk beter kan. Het is wel boeiend om te kijken of de vergelijking en de conclusie (die je daar vervolgens uit trekt) wel objectief is. Als ik mezelf vergelijk met Susan Krumins weet ik zeker: ‘Zij loopt harder dan dat ik loop’. Dat is meetbaar en deze conclusie klopt. Maar als ik mezelf vergelijk met een random vrouw in de trein en bedenk: ‘Die vrouw is veel knapper, dan dat ik ben!’. Dan valt daar natuurlijk nog over te twisten. Wie zegt dat zij knapper is? Vind ik dat dan zelf? Dat is totaal niet meetbaar en het levert weinig op. Je kunt er enkel onzeker of ongelukkig door worden.
Op Instagram krijg ik vaak hele leuke en lieve reacties. Af en toe staan er ook reacties tussen waarin mensen aangeven dat ze me zo snel vinden. Of ze vertellen dat dit looptijden zijn, waar ze zelf alleen nog maar van kunnen dromen. Soms geven ze aan dat ze nooit zo snel zullen worden als ik. En misschien is dit inderdaad ook zo. Het gevaar van zulke gedachten is natuurlijk wel dat je jezelf minderwaardig gaat voelen. Je kunt gaan balen van jezelf. Bovendien kun je ook niet meer trots zijn op jezelf en zie je niet meer in wat je wel kunt, want het valt dan vaak toch tegen in vergelijking met een ander.
In plaats van het vergelijken met anderen is het veel waardevoller om jezelf te gaan vergelijken met jezelf. Je kijkt bijvoorbeeld terug: hoe hard liep ik vorig jaar? Of: welke stappen heb ik gezet om mijn droom te verwezenlijken? Dat is veel eerlijker. Een mooie quote die ik hierbij altijd in gedachten houd is: ‘Don’t compare your beginning to someone else’s middle.’. Deze werkt voor mij heel goed, omdat sommige dingen een proces zijn. Als iemand al jaren met iets bezig is, kun je niet verwachten dat je ook meteen op datzelfde niveau zit. Probeer iets objectiever te gaan kijken naar jouw vergelijkingen en conclusies. Klopt het wel? En is het wel eerlijk tegenover jezelf?
Natuurlijk kun je er niet helemaal omheen. Vooral via sociale media komen er behoorlijk wat ‘perfecte plaatjes’ op je af. Hoe kun je deze beelden blijven bekijken, zonder dat je hier verschrikkelijk onzeker van wordt? Het vergelijken met anderen is niet louter slecht. Sterker nog: het heeft ook iets positiefs. Door jezelf te vergelijken met een ander word je geprikkeld en raak je geïnspireerd. Het is echter wel belangrijk jezelf te realiseren wat je uit deze vergelijking haalt. Daar moet je jezelf soms voor behoeden. Probeer er iets positiefs uit te halen. Iets waardoor je weer beseft dat je alles uit jezelf kunt en mag gaan halen. En dat er altijd een weg is (als je maar wilt!).
Tot slot helpt het mij ook vaak om te bedenken dat je bijna nooit de minder leuke kanten aan een ander ziet. Zeker op Instagram en Facebook zie je vaak alleen dat perfecte plaatje. Je kijkt bij een vergelijking met een ander altijd alleen maar naar iets wat die andere zo goed kan. Je ziet niet wat die persoon niet kan. En heel vaak kun je dat ook niet zien, maar geloof mij: iedereen heeft ook minder goede eigenschappen of kwaliteiten. Dat meisje dat zo hard kan rennen, kan misschien helemaal niet zo goed leren. En zij die zo knap is, is misschien van binnen wel ontzettend onaardig. Probeer alles met een korreltje zout te nemen. Vooral datgene wat er op jouw tijdlijn voorbij komt. Niets is wat het lijkt.
Herken jij je in dit verhaal? Vergelijk jij jezelf ook vaak met een ander? Voel je jezelf hierdoor ook weleens minderwaardig of onzeker? Wat doe jij om deze negatieve effecten te beperken? Laat het me hieronder weten in de comments!
De uitgelichte foto is gemaakt door Anouk Mos.