Herken je dat? Je wilt het liefst overal controle over houden. Soms is de drang naar controle zo groot dat het lijkt alsof je het verloren hebt. Hoe meer je het probeert, hoe minder goed het ‘lukt’ om vast te houden. Het is alsof je een hand vol met zand hebt. Als je heel hard knijpt, zal het zand door je vingers glippen. Wanneer je het zand in je open handpalm laat liggen, blijft het daar gewoon. In dit artikel deel ik mijn verhaal als ‘controlfreak’ en geef ik tips om de controle meer los te kunnen laten.
Wanneer ben je een controlfreak?
Controle willen houden is eigenlijk een heel logisch verschijnsel. Doordat je controle hebt over de dingen om je heen, zorgt dit voor een veilig en vertrouwd gevoel. Je voelt je minder angstig en meer zelfverzekerd. Toch kun je ook doorslaan in het hebben van controle. In de volksmond wordt zo’n persoon vaak een controlfreak genoemd. Als controlfreak wil je graag alles in de hand houden. Je houdt er niet van om dingen last minute te doen en plant het liefst alles in de toekomst. Een controlfreak wil graag overal goed over na denken en maakt keuzes op basis van ratio en minder op basis van gevoel.
Wanneer ik op internet aan het zoeken ben naar artikelen over controlfreaks kom ik vaak het woord ‘perfectionisme’ tegen. Ik besef me dat perfectionisme en controle willen hebben met elkaar verweven is. Zoals ik eerder al schreef, ben ik erg perfectionistisch. Ik wil het liefst alles zo goed mogelijk doen. Dit zorgt natuurlijk ook voor een bepaalde vorm van controle.
Naast dat je als controlfreak alles goed wilt plannen en vooraf al bedacht hebt, kun je nog steeds veel piekeren over bepaalde beslissingen. Ook wanneer iets niet helemaal gaat zoals het vooraf was bedacht, kan een controlfreak behoorlijk in zak en as zitten. Al met al zijn dit genoeg kenmerken die passend zijn bij iemand die graag controle wil houden.
Ik herken me zeker in deze kenmerken. Met name het beredeneren van allerlei beslissingen is iets waar ik een ster in ben. Dit maakt vaak dat ik niet meer kan kiezen tussen bepaalde opties. Wanneer achteraf dan blijkt dat ik een verkeerde keuze heb gemaakt, ben ik daarin nog strenger voor mezelf. ”Ik had het toch vooraf zo goed bedacht?”. Ook rondom het sporten en mijn voeding kan ik behoorlijk controlerend zijn. Ooit ben ik hierin doorgeslagen. Niet alleen het sporten, maar ook het (niet) eten werd een obsessie. Doordat ik mezelf beperkte in bepaalde voedingsmiddelen had ik een sterk gevoel van controle. Uiteindelijk bleek dit een schijncontrole te zijn, want dat spreekwoordelijke zand glipte gewoon door mijn vingers. Ik eindigde met een eetstoornis en moest in behandeling. Nog steeds zijn er dagen waarop ik merk dat ik rondom voeding of sporten controle wil zoeken. Vaak zijn dit dagen waarop ik onzeker ben over andere dingen. Ik heb het gevoel geen controle te hebben over situaties of gebeurtenissen en hierdoor zoek ik houvast in het sporten.
Het is soms best vermoeiend om alles onder controle te willen houden. Ik pieker heel wat af en het levert me niet eens zo vaak iets op. Daarom leek het me nuttig om voor mezelf en alle andere controlfreaks onder ons eens wat tips bij elkaar te sprokkelen. Wat kan nou helpen om deze controle af en toe eens lekker los te laten?
De controle loslaten
- Begin eens met het besef dat het leven niet te controleren is. Volledige controle over het leven kun je niet krijgen. Dingen lopen vaak anders zoals je verwacht, omdat je met veel toevalligheden te maken hebt. Door dit te beseffen kun je jezelf al voorbereiden op een eventuele teleurstelling.
- Zoek afleiding! Deze werkt in heel veel gevallen. Voor mij is deze afleiding meestal een rondje hardlopen of fietsen. Op deze manier kan ik even mijn hoofd laten ”luchten”.
- Wil je een bepaalde gebeurtenis graag in de hand houden? Geeft het je veel stress? Bedenk dan van te voren eens wat het ergste is dat er kan gebeuren. Meestal vallen deze gevolgen best wel mee.
- Schrijf het op en leg het weg. Wanneer je allerlei dingen geregeld wil hebben en je blijft er last van houden in je hoofd, schrijf het dan op en leg het vervolgens weg.
- Doe wat moet en kan. Laat wat niet hoeft. Kijk eens heel realistisch naar de dingen die je echt zou moeten regelen of waar je echt controle op uit zou moeten oefenen. Iets dat niet per se nodig is, laat dit dan eens en wacht af wat er gebeurt.
- Probeer af en toe eens bewust iets uit handen te geven. Je hoeft niet altijd overal de verantwoordelijkheid over te dragen. Door iets uit handen te geven, krijg je meer rust.
Herken jij je ook in de kenmerken van een controlfreak? Heb je nog tips voor mij en de andere lezers om de controle af en toe eens los te laten? Laat het hieronder weten in de comments!
De foto is gemaakt door Anouk Mos.